22 Czerwca 1941 roku zaczęła się operacja „Barbarossa” czyli niemiecka inwazja na Związek Radziecki. Szybkie postępy sił niemieckich skutkowały dużym napływem jeńców radzieckich, których kierowano do obozów jenieckich (stalagów lub dulagów). Niemcy nie byli przygotowani na zaistniałą sytuację i duży odsetek czerwonoarmistów zmarł z powodu tragicznych warunków w obozach, głodu, chorób czy braku odzieży zimowej. Postanowiono także selekcjonować więźniów i pewne ich grupy eksterminować. Powszechnie znany jest „rozkaz o komisarzach” z 6 czerwca 1944 nakazujący rozstrzeliwać wziętych do niewoli radzieckich komisarzy politycznych.